ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ

\

Ο φόρος κρύβεται στις λεπτομέρειες…

Καθώς πλησιάζει η περίοδος υποβολής φορολογικών δηλώσεων για το οικονομικό έτος 2013, αξίζει να επισημάνουμε ότι ορισμένες αλλαγές που έλαβαν χώρα στη νομοθεσία εισοδήματος φυσικών προσώπων κατά τα δύο τελευταία έτη, επηρεάζουν αυξητικά το φόρο που θα κληθούν να πληρώσουν τα φυσικά πρόσωπα.

Κατ΄αρχήν θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι ο υπολογισμός του φόρου βασίζεται είτε στο φορολογητέο εισόδημα είτε στα τεκμήρια διαβίωσης (ετήσια αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων).

Σε ότι αφορά το φορολογητέο εισόδημα για τα φυσικά πρόσωπα τα πράγματα είναι σχετικά καθαρά. Παρά τη νέα μείωση του αφορολόγητου από τις στις 5,000 για τη διαχίρηση του 2012, ο αυξημένος αναλογούν φόρος έχει ήδη υπολογιστεί και παρακρατηθεί από τους οργανισμούς εργοδοσίας για τους μισθωτούς και συνταξιούχους και έτσι παρά την αύξηση του παρακρατούμενου φόρου δεν αναμένονται άλλες εκπλήξεις.

Τι γίνεται όμως με τα τεκμήρια διαβίωσης; Πώς αυτά μπορούν να επηρεάσουν τον τελικό φόρο που θα κληθούν να πληρώσουν τα φυσικά πρόσωπα;

Εδώ, αξίζει να τονίσουμε ότι τα τεκμήρια διαβίωσης χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες:
1. Ετήσια αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης:
- Κύρια Κατοικία
- Δευτερεύουσα κατοικία
- Αυτοκίνητα
- Σκάφη αναψυχής
- Πισίνες
- Αεροσκάφη
- 5.000 ευρώ, για τους έγγαμους και 3000 ευρώ για το άγαμο, ως εφάπαξ ποσό.

2. Δαπάνη απόκτησης περιουσιακών στοιχείων:
- Αγορά ή μίσθωση αυτοκινήτων ή διτρόχων.
- Αγορά ή μίσθωση σκαφών αναψυχής
- Αγορά ή ακινήτων (εκτός κύριας κατοικίας)
- Αγορά ή μίσθωση κινητών αξιών άνω των 10,000 ευρώ,
- Δωρεές ή γονικές παροχές
- Απόσβεση στεγαστικών δανείων (εκτός κύριας κατοικίας),
- Δίδακτρα ιδιωτικών σχολείων.

Όλα τα παραπάνω αθροιστικά συνθέτουν αυτό που ορίζεται ως τεκμαρτό εισόδημα του φορολογούμενου, το οποίο ενδχομένως να υπερβαίνει το φορολογητέο εισόδημά του.

Σε περίπτωση που το τεκμαρτό εισόδημα υπερβαίνει το πραγματικό φορολογητέο εισόδημα, είναι το τεκμαρτό εισόδημα τελικά που θα αποτελέσει τη βάση υπολογισμού του αναλογούντα φόρου, που θα κληθεί να πληρώσει ο υπόχρεος.

Ενώ λοιπόν ο φορολογούμενος μπορεί να διαθέτει πραγματικό εισόδημα κάτω των 5.000 ευρώ και άρα αφορολόγητο, αν έχει στην κατοχή του ένα ακίνητο ή/και ένα αυτοκίνητο, τα τεκμήρια αυτών, αθροιστικά με το ατομικό εφάπαξ τεκμήριο διαβίωσης, μπορεί να ανεβάζουν το τεκμαρτό του εισόδημα πάνω από τις 5.000 ευρώ και γι΄αυτό να κληθεί να πληρώσει φόρο.

Επιπρόσθετα, κατά τον υπολογισμό του απαιτούμενου ποσού των αποδείξεων (25% του ετήσιου εισοδήματος), για τη διακαιολόγηση του αφορολόγητου ποσού, εφόσον το τεκμαρτό εισόδημα είναι μεγαλύτερο από το φορολογητέο, αυτό θα αποτελέσει και πάλι τη βάση υπολογισμού του ποσού των αποδείξεων.

Γιατί όμως θα πρέπει να μας ανησυχεί και φέτος ιδιαίτερα το ύψος του τεκμαρτού εισόδηματος;

Διότι κατά το 2012 αποφασίστηκαν μία σειρά από δημοσιονομικά μέτρα τα οποία επηρεάζουν αρνητικά τη σχέση μεταξύ φορολογητέου-τεκμαρτού εισοδήματος:
- Μεγάλη μείωση μισθών-συντάξεων και άρα ονομαστική μείωση φορολογητέου εισοδήματος.
- Σταθερές αντικειμενικές τιμές από το 2010 όλων των ποσών υπολογισμού των τεκμηρίων διαβίωσης και μάλιστα ιδιάιτερα αυξημένες σε σχέση με τις πραγματικές τιμές της αγοράς.
- Απόφαση για συνυπολογισμό των τ.μ. που προέκυψαν από τακτοποίηση ημιυπαιθρίων χώρων στα τ.μ. των ακινήτων, που έχει ήδη στην κατοχή του ο φορολογούμενος και άρα περαιτέρω αύξηση του τεκμαρτού εισοδήματος.
- Ενδεχόμενη αποδοχή κληρονομιάς ακινήτου ή αυτοκινήτου αυξάνει ακόμη περισσότερο το τεκμαρτό εισόδημα.
            
Τι άλλο συναπέγεται εν τέλει η υπέρβαση του τεκμαρτού εισοδήματος έναντι του φορολογητέου εισοδήματος;

Πέρα από τη προφανή αύξηση του φόρου που θα κληθεί να πληρώσει ο φορολογούμενος, θα πρέπει να έχουμε υπόψη ότι το τεκμαρτό εισόδημα εφόσον ξεπερνά το φορολογητέο εισόδημα θα αποτελέσει και τη βάση υπολογισμού της έκτακτης εισφοράς(1% για ποσά ανω των 12,000 ευρώ, 2% για ποσά άνω των 20,000 ευρώ κλπ).

Τέλος, τυχόν προκύπτουσα διαφορά μεταξύ δαπανών απόκτησης περιουσιακών στοιχείων και διαθέσιμου εισοδήματος του φορολογούμενου, εγείρει και θέμα «πόθεν έσχες», με εξαίρεση τη δαπάνη απόκτηση κύριας κατοικίας.

Σε αυτή την περίπτωση ο υπόχρεος θα πρέπει, εφόσον δεν μπορεί να δικαιολογήσει το ποσό της διαφοράς είτε από πώληση περιουσιακών στοιχείων, είτε από δωρεά, να κάνει χρήση των κωδικών 787-788 του Ε1 (Ανάλωση κεφαλαίου προηγουμένων ετών).