ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ: Οι δαπάνες που εκπίπτουν σύμφωνα με τον Ν.4172/2013

Του Γιώργου Παπαδόπουλου, οικονομολόγου, Msc

Με τον Ν. 4172/2013 και την καθιέρωση του νέου Κώδικα Φορολογία Εισοδήματος, επέρχονται σημαντικές αλλαγές οι οποίες θα μας απασχολήσουν έντονα το επόμενο χρονικό διάστημα.
 Τα ερωτήματα πολλά και απαραίτητες διευκρινήσεις που πρέπει να γίνουν, ακόμα περισσότερες. Ενδεικτικά παρουσιάζουμε σήμερα τις αλλαγές που καθιερώνονται όσον αφορά  στις δαπάνες που εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα για τον προσδιορισμό του κέρδους που προκύπτει από επιχειρηματική δραστηριότητα.

 Όσον αφορά τις δαπάνες που εκπίπτουν, στο άρθρο 31 του Ν. 2238/1994 αλλά και στις εγκυκλίους ΠΟΛ. 1005/14-1-2005, ΠΟΛ. 1028/17-2-2006, ΠΟΛ. 1036/2-3-2006, ΠΟΛ. 1139/2006, ΠΟΛ. 1056/23-3-2007, ΠΟΛ. 1106/4-8-2008, αναφέρονται συγκεκριμένες κατηγορίες δαπανών οι οποίες αφαιρούνται από ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων για τον προσδιορισμό του κέρδους. Αντίθετα, με τον Ν. 4172/2013 και πιο συγκεκριμένα στο άρθρο 22 αναφέρεται ότι κατά τον προσδιορισμό του κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα, επιτρέπεται η έκπτωση όλων των δαπανών, με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 23 του Κ.Φ.Ε. Οι διατάξεις των άρθρων 22 και 23 που αφορούν τις δαπάνες που εκπίπτουν ισχύουν για δαπάνες που αφορούν φορολογικές περιόδους που κλείνουν μετά την 30ή Ιουνίου 2014.

Αναλυτικότερα, σύμφωνα με το άρθρο 22, οι δαπάνες εκπίπτουν όταν :

α) πραγματοποιούνται προς το συμφέρον της επιχείρησης ή κατά τις συνήθεις εμπορικές συναλλαγές της,
β) αντιστοιχούν σε πραγματική συναλλαγή και η αξία της συναλλαγής δεν κρίνεται κατώτερη ή ανώτερη της πραγματικής, στη βάση έμμεσων μεθόδων ελέγχου,
γ) εγγράφονται στα τηρούμενα βιβλία απεικόνισης των συναλλαγών της περιόδου κατά την οποία πραγματοποιούνται και αποδεικνύονται με κατάλληλα δικαιολογητικά.

Παράλληλα, στο άρθρο 23 του ίδιου νόμου, παρατίθενται συγκεκριμένες περιπτώσεις δαπανών που δεν εκπίπτουν. Συγκεκριμένα, δεν εκπίπτουν οι ακόλουθες δαπάνες:

α) τόκοι από δάνεια που λαμβάνει η επιχείρηση από τρίτους, εκτός από τα τραπεζικά δάνεια, κατά το μέτρο που υπερβαίνουν τους τόκους που θα προέκυπταν εάν το επιτόκιο ήταν ίσο με το επιτόκιο των δανείων αλληλόχρεων λογαριασμών προς μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις, όπως αυτό αναφέρεται στο στατιστικό δελτίο οικονομικής συγκυρίας της Τράπεζας της Ελλάδος για την πλησιέστερη χρονική περίοδο πριν την ημερομηνία δανεισμού,
β) κάθε είδους δαπάνη που αφορά σε αγορά αγαθών ή λήψη υπηρεσιών αξίας άνω των πεντακοσίων (500) ευρώ, εφόσον η τμηματική ή ολική εξόφληση δεν έγινε με τη χρήση τραπεζικού μέσου πληρωμής,
γ) οι μη καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές,
δ) προβλέψεις για διαγραφή επισφαλών απαιτήσεων εκτός των οριζομένων στο άρθρο 26,
ε) πρόστιμα και ποινές, περιλαμβανομένων των προσαυξήσεων,
στ) η παροχή ή λήψη αμοιβών σε χρήμα ή είδος που συνιστούν ποινικό αδίκημα,
ζ) ο φόρος εισοδήματος, συμπεριλαμβανομένων του τέλους επιτηδεύματος και των έκτακτων εισφορών, που επιβάλλεται για τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα, σύμφωνα με τον Κ.Φ.Ε., καθώς και ο Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.) που αναλογεί σε μη εκπιπτόμενες δαπάνες, εφόσον δεν είναι εκπεστέος ως Φ.Π.Α. εισροών,
η) το τεκμαρτό μίσθωμα της παραγράφου 2 του άρθρου 39 σε περίπτωση ιδιόχρησης κατά το μέτρο που υπερβαίνει το τρία τοις εκατό (3%) επί της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου,
θ) οι δαπάνες για την οργάνωση και διεξαγωγή ενημερωτικών ημερίδων και συναντήσεων που αφορούν στη σίτιση και διαμονή πελατών ή εργαζομένων της κατά το μέτρο που υπερβαίνουν το ποσό των τριακοσίων (300) ευρώ ανά συμμετέχοντα και κατά το μέτρο που η συνολική ετήσια δαπάνη υπερβαίνει το μισό τοις εκατό (0,5%) επί του ετήσιου ακαθάριστου εισοδήματος της επιχείρησης,
ι) οι δαπάνες για τη διεξαγωγή εορταστικών εκδηλώσεων, σίτισης και διαμονής φιλοξενούμενων προσώπων κατά το μέτρο που υπερβαίνουν το ποσό των τριακοσίων (300) ευρώ ανά συμμετέχοντα και κατά το μέτρο που η συνολική ετήσια δαπάνη υπερβαίνει το μισό τοις εκατό (0,5%) επί του ετήσιου ακαθάριστου εισοδήματος της επιχείρησης,
ια) οι δαπάνες ψυχαγωγίας. Η διάταξη του προηγούμενου εδαφίου δεν εφαρμόζεται στην περίπτωση που η επιχειρηματική δραστηριότητα του φορολογούμενου έχει ως κύριο αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών ψυχαγωγίας και οι δαπάνες αυτές πραγματοποιούνται στο πλαίσιο της δραστηριότητας αυτής,
ιβ) προσωπικές καταναλωτικές δαπάνες και
ιγ) το σύνολο των δαπανών που καταβάλλονται προς φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα που είναι φορολογικός κάτοικος σε κράτος μη συνεργάσιμο ή που υπόκειται σε προνομιακό φορολογικό καθεστώς, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 65 του Κ.Φ.Ε. , εκτός εάν ο φορολογούμενος αποδείξει ότι οι δαπάνες αυτές αφορούν πραγματικές και συνήθεις συναλλαγές και δεν έχουν ως αποτέλεσμα τη μεταφορά κερδών ή εισοδημάτων ή κεφαλαίων με σκοπό τη φοροαποφυγή ή τη φοροδιαφυγή. Η διάταξη του προηγούμενου εδαφίου δεν αποκλείει την έκπτωση των δαπανών που καταβάλλονται προς φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα που είναι φορολογικός κάτοικος σε κράτος - μέλος της Ε.Ε. ή του Ε.Ο.Χ., εφόσον υπάρχει η νομική βάση για την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ της Ελλάδας και αυτού του κράτους - μέλους.

Όσον αφορά τις μεταβολές σε σχέση με τα μέχρι τώρα ισχύοντα παρατηρούμε ότι δεν διευκρινίζεται, αν συνεχίζουν να ισχύουν συγκεκριμένοι περιορισμοί, κάποιους από τους οποίους παραθέτουμε στη συνέχεια.

• Όσον αφορά τα έξοδα κινητής τηλεφωνίας και πρόσβασης στο διαδίκτυο για λογαριασμούς που ανήκουν στην επιχείρηση και τον περιορισμό τους στο 50% του συνόλου των συγκεκριμένων εξόδων δεν γίνεται καμία αναφορά.
• Δεν αναφέρονται οι περιορισμοί που ισχύουν, σχετικά με τις δαπάνες για  τη συντήρηση και επισκευή επιβατικών οχημάτων ιδιωτικής χρήσης. Υπενθυμίζουμε ότι για επιβατικά ιδιωτικής χρήσης αυτοκίνητα, με κυλινδρισμό μέχρι 1.600 (χίλια εξακόσια) κυβικά εκατοστά, εκπίπτουν οι δαπάνες συντήρησης, επισκευής, κυκλοφορίας και αποσβέσεων και τα μισθώματα που καταβάλλονται σε εταιρεία χρηματοδοτικής μίσθωσης ή οποιονδήποτε τρίτο, σε ποσοστό 70%  του ύψους αυτών, εφόσον τα αυτοκίνητα αυτά χρησιμοποιούνται για τις ανάγκες της επιχείρησης. Για αυτοκίνητα μεγαλύτερου κυβισμού εκπίπτει, με τις ίδιες προϋποθέσεις, ποσοστό τριάντα πέντε τοις εκατό (35%) των δαπανών.
• 
  

Ακόμα, σχετικά με τις προβλέψεις για απόσβεση επισφαλών απαιτήσεων το ποσό για κάθε διαχειριστική χρήση που εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδα, σύμφωνα με όσα ισχύουν με τον Ν. 2238/1994, συναθροιζόμενο με το ποσό της πρόβλεψης που έγινε σε προγενέστερες διαχειριστικές χρήσεις και η οποία εμφανίζεται στα τηρούμενα βιβλία της επιχείρησης, δεν μπορεί να υπερβεί το ποσοστό 30% του συνολικού χρεωστικού υπολοίπου του λογαριασμού «Πελάτες», όπως αυτό εμφανίζεται στην απογραφή τέλους χρήσης. Ο παραπάνω περιορισμός, στον Ν. 4172/2013 και πιο συγκεκριμένα στο άρθρο 26 αυτού που αφορά τις επισφαλείς απαιτήσεις, δεν αναφέρεται. Επισημαίνεται ότι, οι διατάξεις του άρθρου 26 ισχύουν για προβλέψεις που σχηματίζονται στα φορολογικά έτη που αρχίζουν από την 1η Ιανουαρίου 2014 και μετά. Για τις προβλέψεις επισφαλών απαιτήσεων που έχουν σχηματισθεί στα φορολογικά έτη 2010, 2011, 2012 και 2013 θα έχουν εφαρμογή οι διατάξεις του Ν. 2238/1994.

Σε κάθε περίπτωση, απαιτούνται αναλυτικές διευκρινίσεις και η έκδοση ερμηνευτικών εγκυκλίων. Ελπίζουμε το Υπουργείο, έγκαιρα και με συνέπεια να ενημερώσει λογιστές και επιχειρήσεις για την ορθή εφαρμογή των σχετικών διατάξεων.