ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΝΕΑ:Φορολογικά και Εργασιακά θέματα: Τι ισχύει από 1.1.2014

 

Από 1.1.2014 άρχισε η εφαρμογή του νέου Κώδικα Φορολογίας εισοδήματος (Ν.4172/2013), του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (Ν.4174/2013), του Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών (Ν.4093/2012) με τις πρόσφατες τροποποιήσεις του και του νομοσχεδίου για την «Αναβάθμιση και βελτίωση των μηχανισμών είσπραξης των ασφαλιστικών φορέων, πρόστιμα κλπ». Επιγραμματικά, αναλύονται κατωτέρω οι βασικές διατάξεις και οι σημαντικές αλλαγές που επιφέρουν:

• Ο συντελεστής φορολογίας για όλα τα νομικά πρόσωπα ή οντότητες που τηρούν διπλογραφικά βιβλία εξακολουθεί να ορίζεται σε 26% και ο φόρος στα μερίσματα σε 10%. Για τα νομικά πρόσωπα ή οντότητες που τηρούν απλογραφικά βιβλία, ο συντελεστής είναι 26% για φορολογητέο εισόδημα μέχρι €50.000 και 33% για το υπερβάλλον.
• Το φορολογητέο εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις φορολογείται με την ακόλουθη κλίμακα: 
  

Έως και 25.000 €	22%
από 25.000,01 – 42.0000	32%
>42.000	42%

Για τους σκοπούς της φορολογίας εισοδήματος επεκτείνεται η έννοια της «μισθωτής εργασίας» και της εργασιακής σχέσης ώστε να περιλαμβάνει όλα τα φυσικά πρόσωπα που παρέχουν υπηρεσίες στο πλαίσιο σύμβασης εργασίας, προφορικής ή γραπτής σχέσης εξαρτημένης εργασίας, υπαλλήλων του Δημοσίου, Διευθυντές ή μέλη Δ.Σ. εταιριών ή νομικών προσώπων, δικηγόρων με πάγια αντιμισθία καθώς και φυσικά πρόσωπα που απασχολούνται με συμβάσεις εργασίας ή έργου σε έως 3 φυσικά ή νομικά πρόσωπα, ή αν είναι άνω των 3, τουλάχιστον από το 1 να αποκτούν άνω του 75% του εισοδήματός τους.

• Ορίζεται πλέον ρητά ότι φορολογείται ως εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες οποιασδήποτε παροχή σε είδος λαμβάνει ένας εργαζόμενος ή συγγενικό πρόσωπο αυτού, οι οποίες συνυπολογίζονται στο φορολογητέο εισόδημα του στην αγοραία αξία τους, εφόσον η συνολική αξία των παροχών σε είδος υπερβαίνει το ποσό €300 ανά φορολογικό έτος. Ειδικότερα, μεταξύ άλλων:
  

1. Η παραχώρηση της χρήσης ενός εταιρικού οχήματος σε εργαζόμενο (στην έννοια των οποίων συγκαταλέγονται και οι διευθυντές και τα μέλη Διοικητικού Συμβουλίου) ή εταίρο ή μέτοχο, φορολογείται ως εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες υπολογιζόμενο σε ποσοστό 30% του κόστους του οχήματος που εγγράφεται ως δαπάνη στα βιβλία του εργοδότη. Σε περίπτωση που το κόστος είναι μηδενικό, τότε υπολογίζεται στο 30% της μέσης δαπάνης ή απόσβεσης κατά τα τελευταία 3 έτη.
2. Η παραχώρηση κατοικίας σε εργαζόμενο/ Διευθυντή, μέλος Δ.Σ. ή σε εταίρο ή σε μέτοχο φορολογείται ως εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες υπολογιζόμενο στην περίπτωση ενοικιαζόμενου ακινήτου στο ποσό του μισθώματος που καταβάλει η εταιρία και στην περίπτωση ακινήτου ιδιοκτησίας της εταιρίας στο ποσό του 3% της αντικειμενικής αξία του εν λόγω ακινήτου.
   

• Τα δάνεια προς τους εργαζόμενους ή μετόχους ή εταίρους θεωρούνται παροχή σε είδος και πρέπει να περιβάλλονται με την μορφή έγγραφης συμφωνίας, ορίζεται δε ότι η προκαταβολή μισθού άνω των τριών μηνών θεωρείται επίσης δάνειο. Στην περίπτωση έγγραφης σύμβασης δανείου, η αξία της παροχής σε είδος αποτιμάται με βάση το ποσό της διαφοράς που προκύπτει μεταξύ των τόκων του θα κατέβαλε ο εργαζόμενος στην διάρκεια του ημερολογιακού μήνα κατά τον οποίο έλαβε την παροχή, αν το επιτόκια υπολογισμού των τόκων ήταν το μέσο επιτόκιο αγοράς, ως ορίζεται από το Υπουργείο Οικονομικών, κατά τον ίδιο μήνα και των τόκων που τυχόν κατέβαλε ο εργαζόμενος στην διάρκεια του εν λόγω ημερολογιακού μήνα. Σε περίπτωση μη ύπαρξης έγγραφης σύμβασης δανείου, το σύνολο του αρχικού κεφαλαίου λογίζεται ως παροχή σε είδος. Υπενθυμίζεται ότι η έγγραφη σύμβαση δανείου υπόκειται σε χαρτόσημο 3,6% ή 2,4%.
• Οι αμοιβές Διοικητικού Συμβουλίου εντάσσονται πλέον στο εισόδημα από μισθωτή εργασία, επομένως θα φορολογούνται με την κλίμακα φορολογίας μισθωτών και συνταξιούχων, ενώ θα παρακρατείται και φόρος 20%.
• Η αγορά μετοχών, επιχειρήσεων και η συμμετοχή σε ιδρυτικό κεφάλαιο ή αύξηση κεφαλαίου αποτελεί τεκμήριο.
• Η αγορά ακινήτων, οι δαπάνες για την ανέγερση ακινήτων, που πραγματοποιούνται από 1.1.2014, αποτελούν τεκμήριο, καθώς έληξε η αναστολή που είχε δοθεί ως 31.12.2013.
• Για φυσικά πρόσωπα, το εισόδημα από κεφάλαιο φορολογείται αυτοτελώς ως εξής:
  

Μερίσματα	10%
Τόκοι	15%
Δικαιώματα	20%
Εισόδημα από ακίνητη περιουσία (εκμίσθωση)	Έως 12.000€ - 11% Άνω 12.000€ - 33%

• Για φυσικά πρόσωπα, το εισόδημα από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου, ήτοι ακίνητης περιούσιας, τίτλων (μετοχές, μερίδια, ομόλογα, παράγωγα) καθώς και ολόκληρης επιχείρησης υπόκειται σε φορολογία 15%. Ως υπεραξία νοείται η διαφορά μεταξύ τιμής κτήσης και τιμής πώλησης. Σε περίπτωση αρνητικής υπεραξίας, το ποσό αυτό μεταφέρεται επ’ αόριστο για συμψηφισμό με μελλοντικά κέρδη υπεραξίας.
• Δεν υφίσταται πλέον ο όρος "Ελεύθερος Επαγγελματίας" καθώς στον νέο φορολογικό νόμο δεν υπάρχει αντίστοιχο άρθρο 48 όπως στον νόμο 2238/1994, αλλά τα φυσικά πρόσωπα που είναι επιτηδευματίες, φορολογούνται για τα κέρδη τους από επιχειρηματική δραστηριότητα, ήτοι 26% για κέρδη ως 50.000€ και 33% για το υπερβάλλον (Κ.Φ.Ε. Άρθρα 21-29)
• Σύμφωνα με τα άρθρα 62 και 64 του Ν.4172/2013, στις αμοιβές για τεχνικές υπηρεσίες, αμοιβές διοίκησης (Management fees),  αμοιβές για συμβουλευτικές υπηρεσίες και άλλες παρόμοιες αμοιβές, ανεξαρτήτως αν έχουν παρασχεθεί στην Ελλάδα ή όχι, όταν ο λήπτης της αμοιβής είναι φυσικό πρόσωπο διενεργείται παρακράτηση 20% χωρίς το ελάχιστο όριο των €300 του ίσχυε. (εξαίρεση οι αμοιβές για τεχνικά έργα 3%).
• Στις αμοιβές για τεχνικές υπηρεσίες, αμοιβές διοίκησης (Management fees) αμοιβές για συμβουλευτικές υπηρεσίες και άλλες παρόμοιες αμοιβές που καταβάλλονται σε νομικό πρόσωπο ή οντότητα που δεν έχει την φορολογική της κατοικία στην Ελλάδα  διενεργείται παρακράτηση 20%. Το αλλοδαπό νομικό πρόσωπο μπορεί να επιλέξει να φορολογηθεί σαν να είχε μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα και με τον τρόπο αυτό να υπαχθεί σε φόρο στο καθαρό ποσό της αμοιβής μετά την αφαίρεση των δαπανών που σχετίζονται με την υπηρεσία που παρασχέθηκε (με συντελεστή 26%).
• Αποσαφηνίζεται ο ορισμός της φορολογικής κατοικίας για τα νομικά πρόσωπα, περιλαμβάνοντας και τις περιπτώσεις άσκησης πραγματικής διοίκησης στην Ελλάδα.
• Κάθε είδους δαπάνη που αφορά σε αγορά αγαθών ή λήψη υπηρεσιών αξίας άνω των πεντακοσίων (500) ευρώ, πρέπει να εξοφλείται τμηματικά ή ολικά με τη χρήση τραπεζικού μέσου πληρωμής. Σε περίπτωση εκχώρησης επιταγών τρίτων εκδίδεται άμεσα λογιστική απόδειξη εκχώρησης αξιογράφων, στην οποία αναγράφονται τα στοιχεία των εκχωρούμενων επιταγών. Σε διαφορετική περίπτωση η δαπάνη δεν θα αναγνωρίζεται φορολογικά και ενδέχεται να θεωρηθεί εικονική (με τα σχετικά πρόστιμα).
• Καταργούνται τα δελτία αποστολής και εισάγεται η έννοια της εφαρμογής κατάλληλων δικλείδων, που εξειδικεύονται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων, για την παρακολούθηση των παραλαμβανομένων και μη τιμολογημένων, ακόμη από τους προμηθευτές αποθεμάτων, καθώς και των αποθεμάτων που έχουν διακινηθεί και εκκρεμεί τιμολόγηση. Επισημαίνουμε ότι η τιμολόγηση εξακολουθεί να ορίζεται στον ένα μήνα από την παραλαβή των αποθεμάτων. Καταργούνται επίσης όλα τα έγγραφα μεταφοράς (π.χ. φορτωτικά έγγραφα) και τα στοιχεία λοιπών συναλλαγών καθώς και η υποχρέωση τήρησης πρόσθετων βιβλίων για ιατρούς, κλινικές ή θεραπευτήρια, εκπαιδευτήρια, γυμναστήρια, κέντρα αισθητικής, εκμεταλλευτές χώρου διαμονής ή φιλοξενίας, χώρους στάθμευσης.
  

Θέματα Εργατικής Νομοθεσίας:

• Πρόστιμο 10.550 ευρώ για τη μη αναγραφή εργαζομένου στην Α.Π.Δ. (όσο και στην επιθεώρηση εργασίας).
• Εισάγεται η υποχρέωση τήρησης Ειδικού Βιβλίου Τροποποίησης Ωραρίου Εργασίας το οποίο μάλιστα συνενώνεται με το υφιστάμενο Ειδικό Βιβλίο Υπερωριών.
• Καταργείται η διάταξη της γνωστοποίησης στο «ΕΡΓΑΝΗ», εντός 2 ημερών της αλλαγής ωραρίου ή διευθέτησης του ωραρίου εργασίας. Ισχύει η γενική προθεσμία γνωστοποίησης αναγγελίας πρόσληψης μισθωτού, αλλαγής ή τροποποίησης ωραρίου ή προγράμματος εργασίας, το αργότερο μέχρι την ανάληψη εργασίας ή την αλλαγή.
  

Με τον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (Ν. 4174/2013) από 1.1.2014 έρχονται μεγάλες και επώδυνες αλλαγές στα πρόστιμα. Ειδικότερα:

• Αν οποιοδήποτε ποσό φόρου δεν καταβληθεί εντός της νόμιμης προθεσμίας, ο φορολογούμενος υποχρεούται να καταβάλει τόκους επί του εν λόγω ποσού φόρου για τη χρονική περίοδο από τη λήξη της νόμιμης προθεσμίας έως και την ημερομηνία καταβολής του φόρου. Το επιτόκιο θα καθορίζεται με απόφαση του Γ.Γ. Εσόδων). Τόκοι επί των τόκων δεν υπολογίζονται και δεν οφείλονται.
• Για καθεμία από τις παρακάτω παραβάσεις επιβάλλεται πρόστιμο στον φορολογούμενο ή οποιοδήποτε πρόσωπο, εφόσον υπέχει αντίστοιχη υποχρέωση από τον Κώδικα ή τη φορολογική νομοθεσία που αναφέρεται στο πεδίο εφαρμογής του. Τα πρόστιμα αφορούν στην περιπτώσεις τήρησης διπλογραφικών βιβλίων,  ενώ περιορίζονται στα 1.000 € για τα απλογραφικά.
  

1. δεν υποβάλλει ή υποβάλλει εκπρόθεσμα δήλωση πληροφοριακού χαρακτήρα (οι μεταβολές του μητρώου πρέπει να υποβάλλονται εντός 10 ημερών από όλους τους φορολογούμενους) ή φορολογική δήλωση από την οποία δεν προκύπτει φορολογική υποχρέωση καταβολής φόρου Πρόστιμο 100€.
2. δεν υποβάλλει ή υποβάλλει εκπρόθεσμα φορολογική δήλωση, Πρόστιμο 2.500€
3. δεν υποβάλλει ή υποβάλει εκπρόθεσμα δήλωση παρακράτησης φόρου, Πρόστιμο 2.500€
4. δεν ανταποκριθεί σε αίτημα της Φορολογικής Διοίκησης για παροχή πληροφοριών ή στοιχείων, Πρόστιμο 2.500€
5. δεν συνεργαστεί στη διάρκεια φορολογικού ελέγχου, Πρόστιμο 2.500€
6. δεν γνωστοποιήσει στη Φορολογική Διοίκηση το διορισμό του φορολογικού εκπροσώπου του, Πρόστιμο 2.500€
7. δεν προβαίνει σε εγγραφή στο φορολογικό μητρώο, Πρόστιμο 2.500€
8. δεν συμμορφώνεται με κάθε υποχρέωση σχετική με την τήρηση βιβλίων και την έκδοση στοιχείων, όπως ορίζονται στο Άρθρο 13 του Κώδικα, Πρόστιμο 2.500€.
   

Σε περίπτωση υποτροπής της ίδιας παράβασης εντός πέντε (5) ετών, το πρόστιμο ανέρχεται στο διπλάσιο του αρχικού προστίμου. Σε περίπτωση δεύτερης υποτροπής εντός πέντε (5) ετών, το πρόστιμο ανέρχεται στο τετραπλάσιο του αρχικού προστίμου.

• Αν οποιοδήποτε ποσό φόρου δεν καταβληθεί το αργότερο εντός δύο (2) μηνών από την παρέλευση της νόμιμης προθεσμίας καταβολής, επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%) του φόρου που δεν καταβλήθηκε εμπρόθεσμα. Αν το ποσό του φόρου καταβληθεί μετά την πάροδο ενός έτους από την εκπνοή της νόμιμης προθεσμίας καταβολής το παραπάνω πρόστιμο ανέρχεται σε είκοσι τοις εκατό (20%) του φόρου. Αν το ποσό του φόρου καταβληθεί μετά την πάροδο δύο (2) ετών από την εκπνοή της νόμιμης προθεσμίας καταβολής το παραπάνω πρόστιμο ανέρχεται σε τριάντα τοις εκατό (30%) του φόρου.
• Αν το ποσό του φόρου που προκύπτει με βάση φορολογική δήλωση υπολείπεται του ποσού του φόρου που προκύπτει με βάση το διορθωτικό προσδιορισμό φόρου που πραγματοποιήθηκε από τη Φορολογική Διοίκηση, ο φορολογούμενος υπόκειται σε πρόστιμο επί της διαφοράς ως εξής:
  

1. Δέκα τοις εκατό (10%) του ποσού της διαφοράς, εάν το εν λόγω ποσό ανέρχεται σε ποσοστό από πέντε (5%) έως είκοσι (20%) τοις εκατό του φόρου που προκύπτει με βάση τη φορολογική δήλωση,
2. τριάντα τοις εκατό (30%) του ποσού της διαφοράς, αν το εν λόγω ποσό υπερβαίνει σε ποσοστό το είκοσι τοις εκατό (20%) του φόρου που προκύπτει βάσει της φορολογικής δήλωσης,
3. εκατό τοις εκατό (100%) του ποσού της διαφοράς, αν το εν λόγω ποσό υπερβαίνει σε ποσοστό το πενήντα τοις εκατό (50%) του φόρου που προκύπτει με βάση τη φορολογική δήλωση και αποδεικνύεται ότι η ανακρίβεια οφείλεται σε πρόθεση του φορολογουμένου.
   

• Στον υπόχρεο απόδοσης παρακρατηθέντος φόρου, ο οποίος δεν απέδωσε το φόρο αυτόν εντός της νόμιμης προθεσμίας προς πληρωμή, επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με το ποσό του φόρου που δεν αποδόθηκε.
  

22. ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ Μισθωτών – Συνταξιούχων – Ελ. Επαγγελματιών 2013

Κλιμάκιο	Συντελεστής %	Φόρος κλιμακίου	Εισόδημα	Σύνολο Φόρου
25.000	22	5.500	25.000	5.500,00
17.000	32	5.440	42.000	10.940,00
Άνω των 42.000	42