Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας: Η ιστορία της 8ης Μαρτίου

Ημέρα αφιερωμένη στη γυναίκα η σημερινή ημέρα. 

Η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 8 Μαρτίου, σε ανάμνηση μιας μεγάλης εκδήλωσης διαμαρτυρίας που έγινε στις 8 Μαρτίου του 1857 από εργάτριες κλωστοϋφαντουργίας στη Νέα Υόρκη, οι οποίες ζητούσαν καλύτερες συνθήκες εργασίας. Η πρώτη Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας γιορτάστηκε το 1909 με πρωτοβουλία του Σοσιαλιστικού Κόμματος των ΗΠΑ και υιοθετήθηκε δύο χρόνια αργότερα από τη Σοσιαλιστική Διεθνή.

Ιστορία της 8ης Μαρτίου

 Τι ακριβώς, όμως, σημαίνει η έννοια «Γυναίκα» και πώς την κατανοούν οι κοινωνίες, είναι ένα μεγάλο ταξίδι στην ιστορία της ανθρωπότητας. Η γυναίκα συνδέθηκε με την «απάτη», αφού η Εύα παρέσυρε τον Αδάμ, κατά την Παλαιά Διαθήκη, και από κει αρχίζουν οι αγώνες ανά τους αιώνες για ισοτιμία και αξιοπρέπεια.
Στην πατρίδα μας όμως, η γυναίκα κατέχει μέγιστη θέση στις καρδιές όλων, γιατί γυναίκα είναι η Παναγιά μας, η μάνα μας, η σύζυγός μας, μητέρα των παιδιών μας.
Γυναίκες ήταν οι Σπαρτιάτισσες, που αποχαιρετούσαν τους άνδρες της γης τους με τη φράση «Ή ταν ή επί τας» πριν εκείνοι φύγουν για τις μάχες, θέλοντας να τονίσουν το εθνικό τους χρέος.
Αυτό δείχνει το θάρρος με το οποίο αντιμετώπιζαν οι αρχαίες Ελληνίδες, ως σύζυγοι ή ως μητέρες, την προοπτική να χάσουν τον άνδρα ή το γιο τους για χάρη της πατρίδος.
Γυναίκες ήταν οι Σουλιώτισσες, που πέρα από το νοικοκυριό, έπαιρναν μέρος και σε πολεμικές επιχειρήσεις, όπου ο ρόλος τους ήταν, σε πρώτη φάση, εφεδρικός και βοηθητικός, όταν όμως οι περιστάσεις το απαιτούσαν, ρίχνονταν στη μάχη, άλλοτε κατρακυλώντας βράχους πάνω στον εχθρό, άλλοτε περιβρέχοντάς τον με καυτά βόλια και άλλοτε ορμώντας μπροστά με το σπαθί στο χέρι. Ο «χορός του Ζαλόγγου», παραμονές των Χριστουγέννων του 1803, αποτελεί αιώνιο σύμβολο για τη γυναίκα που προτιμά το θάνατο από την ατίμωση και τη δυστυχία. Τη γυναίκα-ηρωίδα που «της ελευθερίας ο έρως» τη σπρώχνει να θυσιάσει τον εαυτό της και τα παιδιά της, να αποχαιρετήσει παντοτινά «τη γλυκιά ζωή» και «τη δύστυχη πατρίδα».
Γυναίκες ήταν και οι γυναίκες της Πίνδου, στον πόλεμο της πατρίδας εναντίον του επεκτατικού Ιταλικού Φασισμού το 1940 και έδωσαν το δικό τους παρών, στην πρώτη γραμμή του μετώπου. Η προσφορά τους, αμέτρητη, αυθόρμητη και αυτόβουλη. Αυτές οι αγρότισσες των κακοτράχαλων Ηπειρωτικών βουνών, από την Κόνιτσα, το Ζαγόρι, το Πωγώνι, κ.λπ., σχημάτιζαν ατέλειωτες φάλαγγες, φορτωμένες πολεμοφόδια, όπλα και τρόφιμα και κουβαλώντας τραυματίες. Ήταν Γυναίκες Ηπειρώτισσες ξαφνιάσματα της φύσης, εχθρέ γιατί δεν ρώτησες ποιον πας να κατακτήσεις.
Γυναίκες ήταν οι Κύπριες που αψηφώντας τους κινδύνους εντάχθηκαν στον αγώνα της ΕΟΚΑ, για αποτίναξη του αγγλικού ζυγού. Με τον ίδιο τρόπο λοιπόν και οι Ελληνίδες της Κύπρου έδωσαν το παρόν τους στον απελευθερωτικό μας αγώνα, με πολλούς τρόπους. Μετέφεραν οδηγίες και εντολές του Αρχηγού, μετέφεραν βόμβες, πυρομαχικά, όπλα, μοίραζαν φυλλάδια της ΕΟΚΑ, έγραφαν στους τοίχους συνθήματα. Οι γυναίκες των χωριών, φρόντιζαν για την προμήθεια τροφίμων και άλλων αναγκαίων αγαθών, ή ακόμη τους έκρυβαν στα σπίτια τους, αψηφώντας τους κινδύνους. Όταν στις πόλεις γίνονταν εκτελέσεις Άγγλων, πολλές φορές οι αγωνιστές έδιναν τα όπλα στις γυναίκες, για να τα μεταφέρουν μακριά από τον τόπο της εκτέλεσης, μιας και οι Άγγλοι δεν υποψιάζονταν τις γυναίκες.
Οι γυναίκες στον απελευθερωτικό αγώνα, μετέφεραν την τιμημένη γαλανόλευκη σημαία μας, φορώντας την σαν ενδυμασία, με τον τρόπο αυτό ξεγελούσαν τους Άγγλους, οι οποίοι είχαν απαγορεύσει τις Ελληνικές σημαίες. Πολλές από τις γυναίκες αναδείχθηκαν ηρωίδες και άλλες πρόσφεραν την ζωή. Γυναίκες που το 1974 όχι μόνο ξεριζώθηκαν από τα σπίτια τους αλλά ένοιωσαν τον πόνο, τις κακουχίες και τις οποίες κουβαλούν μέχρι σήμερα. Ο πόνος έμεινε βαθιά ριζωμένος μέσα στις ψυχές τους. Οι πληγές τους δεν έχουν επουλωθεί και ας έχουν περάσει τριανταεννέα ολόκληρα χρόνια.


Η ιδέα για τον εορτασμό της προέκυψε κατά το πέρασμα στον 20ό αιώνα, το οποίο σηματοδοτήθηκε από την εκβιομηχάνιση, την πληθυσμιακή έκρηξη και τις ριζοσπαστικές ιδεολογίες. Το έναυσμα, όμως, είχε δοθεί αιώνες πριν, με τη Λυσιστράτη να πρωτοστατεί σε μια ιδιόμορφη «φεμινιστική» απεργία, προκειμένου να τελειώσει ο πόλεμος των ανδρών.
Κατά τη διάρκεια της Γαλλικής επανάστασης οι γυναίκες του Παρισιού ζητούσαν «ελευθερία, ισότητα, αδελφότητα» στις Βερσαλίες. Η γιορτή ουσιαστικά αφορά στους αγώνες συνηθισμένων γυναικών, που με το θάρρος και την αποφασιστικότητα τους έγραψαν ιστορία.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι εργάτριες στο τομέα της υφαντουργίας και του ιματισμού κινητοποιήθηκαν στις 8 Μάρτη του 1857 στη Νέα Υόρκη για τις απάνθρωπες συνθήκες εργασίας και τους χαμηλούς μισθούς τους. Η αστυνομία επιτέθηκε και διέλυσε βίαια το πλήθος των λευκοντυμένων γυναικών, όμως το εργατικό κίνημα είχε ήδη γεννηθεί. Δυο χρόνια αργότερα, οι γυναίκες που συμμετείχαν στις κινητοποιήσεις οργάνωσαν το πρώτο εργατικό σωματείο γυναικών και συνέχισαν τον αγώνα για τη χειραφέτηση τους.
Η 8η Μαρτίου ορίστηκε το 1977 από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών ως Παγκόσμια Ημέρα για τα δικαιώματα της Γυναίκας και τη Διεθνή Ειρήνη.

Το 1908 παρέλασαν 15.000 γυναίκες στους δρόμους της Νέας Υόρκης ζητώντας λιγότερες ώρες εργασίας, καλύτερους μισθούς και δικαίωμα ψήφου. Υιοθέτησαν το σύνθημα «Ψωμί και τριαντάφυλλα», με το ψωμί να συμβολίζει την οικονομική ασφάλεια και τα τριαντάφυλλα την καλύτερη ποιότητα ζωής.

Η Ημέρα της Γυναίκας γιορτάστηκε για πρώτη φορά στις ΗΠΑ στις 28 Φεβρουαρίου 1909. Ο εορτασμός της καθιερώθηκε το 1910 με πρόταση της Γερμανίδας σοσιαλίστριας Clara Zetkin κατά τη διάρκεια της Δεύτερης Διεθνούς.

Μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση, η φεμινίστρια Alexandra Kollontai έπεισε τον Λένιν να επισημοποιήσει τη γιορτή στη Σοβιετική Ένωση, όμως μέχρι το 1965 αυτή παρέμεινε γιορτή των εργατών.

Η άνοδος του φεμινιστικού κινήματος το 1960 αναζωογόνησε το ενδιαφέρον για την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας.

Στις μέρες μας, όμως, σε πολλές χώρες η ημέρα αυτή έχει χάσει το πολιτικό της μήνυμα: Αφενός εμπορευματοποιήθηκε και αφετέρου εκλήφθηκε ως ευκαιρία για να εκφράσουν οι άνδρες την αγάπη τους στις γυναίκες, όπως κατά την Ημέρα της Μητέρας και του Αγίου Βαλεντίνου.

Ωστόσο, περιστατικά που σημειώνονται με αφορμή τον εορτασμό της Ημέρας τη Γυναίκας, αποδεικνύουν την ανάγκη προβολής και τίμησης, αν μη τι άλλο, των αγώνων των γυναικών. Στην Τεχεράνη στις 4 Μαρτίου 2007, η αστυνομία ξυλοφόρτωσε χιλιάδες άνδρες και γυναίκες που σχεδίαζαν συλλαλητήριο για τον εορτασμό της ημέρας. Οι δεκάδες γυναίκες που συνελήφθησαν κρατήθηκαν για μέρες στην απομόνωση. Οι ακτιβίστριες Shadi Sadr και Mahbubeh Abbasgholizadeh αφέθηκαν ελεύθερες μετά από δεκαπέντε μέρες απεργία πείνας.